Transkrypcje i wszystko, co powinniśmy wiedzieć na ich temat: są czymś, o czym z pewnością słyszał każdy z nas. Sięga się po nie zwłaszcza w profesjonalnym świecie, przede wszystkim w branży prawniczej i dziennikarskiej – często korzystają z niego również studenci i uczniowie, choć w nieco innym, bo zwykle prywatnym i nieprofesjonalnym celu. Co musimy wiedzieć na ich temat? Ile kosztuje przeprowadzenie transkrypcji przez profesjonalną firmę i kiedy po usługi takowej warto sięgnąć? Ile za to zapłacimy? To tylko niektóre z pytań, na które odpowiedzi udzielimy w tym krótkim poradniku.
Czym jest transkrypcja?
Transkrypcję najłatwiej jest opisać jako przełożenie dźwięku (któremu często towarzyszy obraz) na tekst. Zazwyczaj wykonuje się ją w określonym celu – dziennikarze stosują ją do wychwycenia kluczowych elementów wypowiedzi czy też przerobienia rozmowy na tekstowy wywiad, studenci z kolei – by pozyskać materiał do nauki z wykładów, które były przeprowadzane drogą ustną. Zastosowanie jest zatem różne i zależy w pełni od tego, kto dokonuje transkrypcji i czego ona dotyczy. Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje transkrypcji: roboczą oraz kompletną. Ta pierwsza pomija aspekt dokładności (przy zachowaniu rzetelności), nie przekładając wszystkiego, a jedynie wychwytując kontekst i to, co najważniejsze, a następnie przetwarzając to na tekst. W transkrypcji kompletnej liczy się z kolei przełożenie wypowiedzi zdanie po zdaniu, w dokładny, rzetelny i profesjonalny sposób.
Problemy, które mogą pojawić się w czasie transkrypcji
Transkrypcje są możliwe do samodzielnego przeprowadzenia – to trzeba powiedzieć już na początku. Tak naprawdę jednak proces ich powstawania jest na tyle skomplikowany, że często lepiej i łatwiej jest sięgnąć po pomoc profesjonalistów (więcej na ten temat – poniżej). Wszystko ze względu na problemy związane zwykle z nagraniem źródłowym. Do tych najczęściej występujących zaliczyć można:
- słabą jakość nagrania – te niemal zawsze nie są nagrywane profesjonalnym sprzętem; najczęściej korzysta się przy nich z mikrofonu zawartego w telefonie, oferującego wątpliwą jakość i masę szumów;
- dużą ilość zakłóceń – te mogą wynikać chociażby z miejsca, w którym interesujący nas fragment był nagrywany;
- użycie języka obcego – bardzo decydujący czynnik, często generujący mnóstwo problemów (zwłaszcza dla osób nie posługujących się biegle używanym na nich językiem);
- tempo rozmowy / wypowiedzi – znacznie trudniej jest przekładać wypowiedzi szybkie, dynamiczne i niewyraźne – tempo mowy ma ogromne znaczenie.
Transkrypcje – samodzielnie, a może niekoniecznie?
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, transkrypcje nie wymagają udziału osoby czy firmy zajmującej się nimi profesjonalnie. Jako że w większości przypadków nie narzucają konieczności specjalnego przygotowania, są możliwe do samodzielnego przeprowadzenia. Tę ścieżkę obierają zwykle studenci – przede wszystkim ze względu na bardzo okrojony budżet, jakim dysponują, ale też za sprawą charakteru ich transkrypcji. Przygotowują je wyłącznie do użytku prywatnego i nie wymagają wysokiej ich jakości, a zaledwie rzetelności i zrozumienia całego kontekstu przekładanego na tekst dźwięku. Istnieją jednak sytuacje, w których wręcz musimy, a na pewno powinniśmy sięgnąć po pomoc firmy lub osoby zajmującej się transkrypcjami na poziomie profesjonalnym. Taką sytuacją może być posiadanie nagrania, które później będziemy chcieli wykorzystać jako dowód w sądzie czy też jako coś, z czego skomponujemy artykuł do pisma branżowego. Rzetelność w tym przypadku jest priorytetem, a dokładność przełożenia „zdanie po zdanie” – czymś niesamowicie istotnym. Po pomoc profesjonalisty powinniśmy sięgnąć również w przypadku nagrań kiepskiej jakości lub też z treściami w języku, którego nie znamy w odpowiednim stopniu.
Ile zapłacimy za profesjonalną transkrypcję?
Na cenę procesu transkrypcji wpływ ma przede wszystkim długość i jakość nagrania – to one w największym stopniu definiują to, ile czasu będzie trzeba im poświęcić. Posiadając dłuższe nagranie możemy spodziewać się, że zapłacimy za nie więcej, aniżeli za to krótkie. Musimy również mieć na uwadze ilość wypowiadanych zdań – inaczej wycenione zostanie nagranie krótkie, na którym mówi się szybko niż nagranie tej samej długości z tekstem wypowiadanym znacznie wolniej. Pamiętajmy, że możemy zlecić transkrypcję zaledwie fragmentu nagrania – jeśli więc składają się na nie również wypowiedzi, które nas nie interesują, możemy po prostu je pominąć. Duży wpływ na cenę ma nie tylko długość i jakość nagrania, ale i język, w którym zostało ono przygotowane. Dostarczając je w języku obcym możemy spodziewać się wyższej ceny – zwłaszcza, jeśli będziemy oczekiwali tłumaczenia na nasz język rodzimy. Wtedy nagranie najpierw zostanie przełożone na treść, a potem (zazwyczaj, choć nie zawsze) wysłane do zewnętrznego biura tłumaczeń, by to mogło je profesjonalnie przetłumaczyć.
Podsumowanie
Transkrypcje potrafią być bardzo użyteczne, zwłaszcza wtedy, gdy nasza praca zmusza nas do wykorzystania nagrania niewyraźnego i nie do końca zrozumiałego. Jak wyjaśniliśmy w naszym poradniku, często rozsądniej i – paradoksalnie – oszczędniej jest sięgnąć po pomoc osoby czy firmy znającej się na rzeczy. Zwłaszcza jeśli transkrypcji potrzebujemy „na już”.
