Witamina C co daje? O witaminie C słyszymy od wczesnego dzieciństwa. Jest to jedna z najpopularniejszych witamin, o której się mówi przy wielu różnych okazjach. Co powoduje aż taką jej popularność? Czy jest to w pełni uzasadnione? Jak działa ta witamina na nasz organizm?
Dlaczego witamina C jest tak ważna?
Witamina C kojarzy nam się przede wszystkim z pomocą w zdrowieniu z różnych infekcji – np. dotyczących dróg oddechowych. Lekarz zawsze zaleci nam jej zażywanie, żeby lepiej poradzić sobie z chorobotwórczymi drobnoustrojami. Czy faktycznie to dzięki tej witaminie wyzdrowiejemy szybciej? O wiele szybciej może nie, ale dzięki niej nie będziemy chorować jakoś specjalnie dłużej. Pewnikiem jest natomiast, że poważnie niedobory tej witaminy powodują m.in. szkorbut. Objawia się on przede wszystkim długim gojeniem się zranień, co bywa bardzo uciążliwe. Kiedyś chorowali na nią przede wszystkim marynarze, długo przebywający na morzu i mający w tym czasie bardzo ubogą i monotonną dietę. Szkorbut dotykał też ludzi głodujących, którym brakowało na co dzień wielu niezbędnych składników odżywczych.
Jak dostarczać tej witaminy organizmowi i jaka jest niezbędna dzienna dawka?
Ludzki organizm sam nie wytwarza tej witaminy, ani jej nie magazynuje. Drobne jej naddatki są wydalane na bieżąco. Natomiast jeśli jej brakuje, należy dostarczać jej z pokarmami i – ewentualnie – z suplementami diety i lekami.
W jakich pokarmach występuje witamina C?
Witamina ta znajduje się przede wszystkim w pokarmach pochodzenia roślinnego – w owocach i warzywach. Jednak – wbrew temu, co się bardzo długo twierdziło – to nie cytrusy mają jej najwięcej. Owszem – popularne u nas pomarańcze, czy cytryny zaspokoją pewną część naszego zapotrzebowania na witaminę C, jednak są owoce, które dostarczą nam jej więcej przy mniejszym ich spożyciu.
W 100 gramach najwięcej witaminy C mają: dzika róża, rokitnik (produkuje się z niego soki, dżemy czy galaretki), czarna porzeczka, nać pietruszki (świetnie nadaje się do kanapek, nie tylko jako ich przystrojenie), papryka, szpinak, truskawki, kapusta oraz grejpfrut. Ponad to zawierają ją jeszcze inne warzywa i owoce, jednak w bardzo różnej ilości. Chcąc dostarczyć sobie tej witaminy, warto stosować zróżnicowaną dietę, a nie opierać się jedynie na 2-3 wymienionych wyżej owocach. Oczywiście są sytuacje, gdy nawet lekarz zaleci uzupełnienie witaminy C poprzez stosowanie suplementów i leków. Jednak trzeba tutaj uważać na to, ile tej witaminy znajduje się w jednej dawce danego suplementu.
Czy witaminę C da się przedawkować?
Wiele osób uważa, że nie. Jeśli dostarczymy jej za dużo, nadmiar witaminy C jest wydalany z organizmu. Rzadkie i minimalne przedawkowanie nie jest nawet zauważalne, stąd błędne przekonanie, że nie można jej przedawkować. Gorzej jednak, jeśli ktoś z jakiegoś powodu nie tylko jada sporo owoców, ale i stosuje w nadmiarze więcej, niż jeden suplement. Wtedy istnieje ryzyko zbyt dużego przedawkowania. Objawia się to przede wszystkim objawami z układu trawiennego (np. mdłości). Jednorazowe poważne przedawkowanie nie jest groźne, a co najwyżej nieprzyjemnie przez jakimś czas, natomiast nie powinno się przedawkowywać jej notorycznie. Grozi to m.in. większym ryzykiem tworzenia się kamieni nerkowych.
Jakie jest zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminę C?
Jak w przypadku każdej witaminy, zapotrzebowanie na witaminę C zależy od kilku czynników – np. od:
- wieku
- płci
- ogólnego stanu zdrowia
- bycia w ciąży.
Dorosła osoba przeciętnego zdrowia potrzebuje dziennie 100 mg tej witaminy, a w okresie większej zachorowalności na infekcje zapotrzebowanie to rośnie dziesięciokrotnie.
Jak tak naprawdę działa witamina C?
Wbrew pozorom, jej działanie nie ogranicza się jedynie do naszej odporności. Witamina C jest tez cennym przeciwutleniaczem. Pomaga przeciwdziałać nowotworom oraz pomaga w gojeniu ran. Aktywuje wiele różnych enzymów. Działa pozytywnie na skórę, dziąsła i zęby. Wspomaga mózg. Pomaga przyswajać żelazo oraz w zachowaniu odpowiedniej ilości wapnia w kościach. A to z kolei przeciwdziała ich zwiększonej łamliwości. Wzmacnia też naczynia krwionośne. Oddziałuje pozytywnie na ciśnienie tętnicze. Poprawia też stan chrząstek. Jak widać, niedobory witaminy C mogą powodować wiele niepokojących objawów i kłopotów ze zdrowiem, choćby większą podatność na próchnicę.
Mądre dbanie o odpowiednią ilość witaminy C w organizmie
Jak więc prawidłowo dbać o to, aby nie zabrakło nam witaminy C, ale też żeby jej nie przedawkować? Dostarczać jej przede wszystkim z mądrze ułożoną dietą. Wszelkie tabletki trzeba zostawić sobie na okres wzmożonego zapotrzebowania na tę witaminę, np. jesienią i zimą. W tym czasie nie są dostępne wszystkie naturalne źródła witaminy C, np. świeże owoce. Jest ich wtedy stanowczo mniej i bywają droższe.
Suplementy witaminowe są wskazane tylko w niektórych przypadkach, jak np. ciąża. Warto przyjmować je tylko po konsultacji z lekarzem, ewentualnie dietetykiem i to w dawkach zaleconych na ulotce dołączonej do danego leku. Świadomość dotycząca witamin wciąż rośnie i warto zaznajamiać się z nowymi informacjami na ich temat.
